درجات مختلف هیپنوتیزم ( میزان عمق خواب )

درجات مختلف هیپنوتیزم

کشور ما هر وقت نامی از هیپنوتیزم برده می شود، فورا هاله ای از رمز و راز، اعمال جادوگری و فریبکاری برای اکثر مردم تداعی می شود. البته نمی توان مردم را بخاطر چنین طرز تفکری بازخواست کرد چون نمایش های هیپنوتیزورهای صحنه و یا افراد سودجویی که در گذشته موجب تفریح و یا احیانا فریب عده ای از مردم شده اند، باعث گردیده اذهان عمومی نسبت به کلمه (هیپنوتیزم) حساسیت شدید پیدا کند. ولی امروزه، هیپنوتیزم از قالب نمایش صحنه و سحر و جادوگری بیرون آمده و بصورت یک حقیقت علمی به اثبات رسیده و بعنوان وسیله ای مهم و موثر در خدمت دانش های گوناگون چون: پزشکی، قضایی، تربیتی و غیره درآمده است.

کارشناسان هیپنوتیزم هر یک درجات مختلفی برای آن قائل شده اند. با این حال ،می توان هیپنوتیزم را به 4 مرحله کلی تقسیم کرد که به ترتیب عبارتند از:

1- سابجکتیو(مرحله ذهنی)

2- کاتالپسی(انجماد عضلات)

3- سمنامبول(خوابگردی)

4- لتارژی(مرگ کاذب)

 

البته هر یک از این مراحل دارای دو درجه سبک و عمیق است و هر چقدر سوژه به عمق بیشتر و درجات بالاتری از هیپنوز فرو رود ، تاثیر تلقینات بیشتر می شود. ولی برای موثر بودن تلقینات یک عمق متوسط نیز کافی است و پذیرش یک تلقین توسط سوژه بستگی به سیستم مغزی او دارد. با این همه برای اغلب سوژه ها مرحله دوم (کاتالپسی) جهت ارائه تلقینات سلامتی مناسب است. ولی اگر بتوان سوژه را تا مرحله سومنامبول برد ،تلقینات بیشتر اثر می کند.

حالت سابجکتیو (ٍSubjective)

وقتیکه تمرکز سوژه توسط هیپنوتیزور تثبیت گردد و چشمهای سوژه بسته شود، این حالت پدید می آید. در این حالت، سوژه، صداهای اطراف را بوضوح می شنود و حتی می تواند صحبت کند، ولی تحت نفوذ عامل(هیپنوتیزور) قرار دارد و نمی تواند بدون دستور او کاری انجام دهد.

سوژه در درجه سبک این مرحله، احساس سنگینی و ریلاکس می کند و آرامش دارد. در درجه عمیق این حالت با تلقینات عامل، سوژه قادر به باز کردن چشمهایش نیست و در این وضع، احساس سنگینی و ریلاکس زیادی می نماید.

حالت کاتالپسی(انجماد عضلات)

بعد از سوگژیستف، حالت کاتالپسی یا انجماد عضلات در سوژه پدید می آید. می توان این حالت را شبیه به زمانی که شخصی بشدت از یک چیز می ترسد و تحت تاثیر قرار می گیرد، دانست که در این وضع ناگهان تمام بدن، خشک و منقبض می گردد طوریکه شخص نمی تواند هیچ یک از اعضای بدن خود را حرکت دهد. و به همین دلیل برای ایجاد این خواب در سوژه، می توان از نور قوی استفاده کرد.

در حالت سبک کاتالپسی می توان با تلقین، یکی از اعضای بدن سوژه را مثل دست یا پا بحالت خشک و منقبض شده درآورد، بطوریکه اگر دستش را بالا بیاورد چنان خشک شود که قادر به پائین آوردن آن نباشد. در ورزشهای رزمی این حالت موثرترین راه جهت شکستن اجسام سخت است.

در مرحله عمیق کاتالپسی، تمام اعضای بدن سوژه چنان خشک و منقبض می گردد که می توان مانند پلی، سر وی را روی صندلی و پاهایش را روی صندلی دیگر گذاشت و حتی یک نفر نیز می تواند روی شکم سوژه بایستد بدون اینکه بدن سوژه خم شود.تلقینات سلامت و بهبودی تا حد زیادی در این حالت از هیپنوز تاثیر دارند و اکثر افراد را میتوان به این مرحله برد. 

حالت سومنامبول(خوابگردی)

چنانچه تلقینات ادامه یابد، خواب سومنامبول در سوژه پدید می آید که بهترین نوع خواب هیپنوتیزم است و ارزش درمانی و تلقینی بسیار زیادی دارد.

در مرحله اول این حالت، سوژه، صداهای اطراف را ضعیف می شنود و بر اعمال خود آگاهی اندک دارد و کاملا تحت تاثیر القائات عامل قرار دارد. در سومنامبول، سوژه می تواند تصاویر ذهنی را کاملا تجسم کند و بر آنها تمرکز نماید و در هر نقطه از بدن او میتوان بی حسی موضعی ایجاد کرد. مثلا اگر در بازوی سوژه سوزن فرو کنیم، نه احساس درد می کند و نه خون می آید.

در مرجله دوم این حالت، حواس سوژه بسیار قوی می گردد و قادر است با چشمان بسته مطلبی را بخواند یا مشغول نوشتن شود. همچنین عضلات، چنان قدرتی پیدا می کنند که سوژه، می تواند بدون خستگی به مدت زیادی کارهای سخت انجام دهد. سوژه در این نوع خواب چنان تحت تاثیر تلقینات عامل قرار می گیرد که دچار واقعیت پنداری می شود. مثلا اگر گفته شود که الان شیری به او حمله می کند، شیری را تصور نموده و دچار وحشت می شود. یا می توان در وی احساسات مختلف را بوجود آورد. بعنوان مثال با تلقین سرما، شروع به لرزیدن و یا گرما، شروع به عرق ریختن نماید. در این مرحله، سوژه، با چشمان باز نیز قادر است بدون دیدن اطراف خود، تنها تلقین عامل را پیش رو ببیند و تصور کند.

در این حالت، سوژه، می تواند خاطرات سالهای گذشته خویش را بیاد بیاورد که به آن سیر قهقرایی یا در اصطلاح هیپرآمنزی گفته می شود و در کشف علت بیماریهای روحی و درمان آن نقش بسزایی دارد. همچنین می توان خاطرات رنج آور و منفی را نیز از ضمیر سوژه پاک نمود که به آن فراموشی و یا اصطلاحا آمنزی گفته می شود. اگر شخصی از خاطره ای رنج ببرد معمولا پس از ایجاد آمتری، احساس راحتی و سبکی می کند(شخصا این عمل را بر روی یکی از سوژه هایم که گاهی اوقات از خاطره ای به شدت رنج می برد انجام دادم که باعث شگفتی زیاد وی شده بود).

معمولا پس از این حالت از هیپنوتیزم، سوژه، کارهایی را که طی خواب مصنوعی انجام داده بخاطر نمی آورد. با تربیت و تمرین بر سوژه های مستعد، می توان آنها را به روشن بینی نیز رساند، بدین معنی که از گذشته، حال و آینده خبر دهند. البته معدودی از افراد می توانند به این درجه از هیپنوز برسند. افرادی که در خواب راه می روند یا حرف می زنند براحتی به خواب سومنامبول می روند که اصطلاحا به آنها مدیوم گفته می شود.

حالت لتارژی(مرگ کاذب)

پس از سومنامبول، نوبت به خواب لتارژی می رسد.

در مرحله سبک این حالت، سوژه جز صدای عامل هیچ صدای دیگری را نمی شنود و هر عضوی از بدن وی را که فشار مختصری دهیم بلافاصله خشک می شود. سوژه در این حالت احساس سنگینی و لختی بسیار زیادی می کند و چنان بی حس می شود که اگر دست یا پایش را قطع کنند، حس نمی کند.

در مرحله عمیق این خواب، پریسپری(کالبد مثالی) سوژه از جسم وی خارج می شود و بدن سوژه چنان سنگین و خشک می گردد که نمی توان هیچیک از اعضا را حرکت داد. در این حالت می توان انوار سفیدی را که همان پریسپری سوژه می باشد، اطراف او مشاهده کرد و اگر به هر جای بدن سوژه سوزن فرو کنیم چیزی حس نمی کند، ولی اگر به پریسپری وی وارد آوریم، به شدت احساس درد می کند.

در این خواب، سوژه فرقی با مرده ندارد بطوریکه اعمال اصلی بدنش مثل نبض، قلب و تنفس از عمل باز ایستاده و در رگهایش خون به گردش در نمی آید. به همین علت به این حالت، مرگ کاذب می گویند. البته پریسپری سوژه به جسم حلول کرده و دوباره به وضع عادی بر می گردد.

چون بهترین حالت هیپنوز، حالت سومنامبول است و افراد خیلی مستعد و کمی را می توان به خواب لتارژی برد، هیپنوتیزورها معمولا سعی می کنند سوژه را تا مرحله سومنامبول ببرند.

در اینجا ذکر 2 نکته ضروری است:

اولا، شاید برای عده ای این سوال پیش بیاید که چرا مثلا در مرحله کاتالیپسی، عامل دست یا تمام بدن سوژه را با تلقین منقبض و خشک می کند؟

جواب این است که در تمام مراحل هیپنوتیزم، دادن تلقینات مختلف مثل سبکی یا خشک شدن دست، چشم و دیگر اعضا برای عمیق تر شدن هیپنوز و خلسه سوژه و در نتیجه تاثیر بیشتر تلقینات است و پس از ایجاد یک حالت مثل سنگینی چشمها، هیپنوتیزور با تلقین معکوس چشمهای سوژه را به حالت عادی بر می گرداند.

ثانیا، در هیچکدام از مراحل، حتی مرحله بسیار عمیق هیپنوز، عامل نمی تواند سوژه را به کار خلافی وادار کند و اگر زیاد اصرار ورزد، سوژه از حالت هیپنوز خارج شده و بیدار می شود.

https://www.instagram.com/hypnotistir